‘Sinterklaas? Gaan wij dat nog vieren? Zijn de jongens daar niet te oud voor ondertussen?’
‘Je bent nooit te oud voor Sinterklaas, dat kan je toch je hele leven vieren? En ja ik vind het fijn als jij er ook bij bent, we zijn al zo weinig met z’n vijven samen. Rituelen fungeren ook als lijm in een gezin.’
Dit is een fragment van onze jaarlijkse conversaties als de feestperiode aanbreekt. Ik heb het Sinterklaasfeest altijd fijner gevonden dan het Kerstfeest. De spanning die er thuis heerste als mijn zus en ik probeerden wakker te blijven om een glimp op te vangen van de statige Sint, zijn ondeugende helpers of van de witte schimmel. Uiteraard werden we op een gegeven moment door slaap overmand ook al probeerden we met onze vingers onze oogleden open te houden. Het leek steeds of onze slaap en de Sint onder één hoedje, of beter: één mijter, speelden. Mijn jongens leerden al veel sneller de waarheid kennen. Ik kon toch moeilijk volhouden dat zij de enige brave kinderen in het dorp waren omdat de Sint enkel bij ons langskwam?
Kerstmis herinner ik me vooral als eindeloos lang aan tafel moeten zitten terwijl de kadootjes onder de kerstboom naar je lonkten. Als je dan uiteindelijk een kadootje mocht opendoen was je te moe om nog veel enthousiasme te voelen. En ik heb een hekel aan schreeuwerige kerstliedjes en kitscherige kerstdecoratie. Gelukkig zijn we nooit thuis met Kerst dus laten we al die kerstprularia aan ons voorbij gaan.
De geur van een dennenboom kan me dan weer wel bekoren. Tijdens covid vierden we een keer Kerst in de Ardèche en toen leek het me wel leuk om een kerstboom te nemen. Bert trok met de jongens en een paar bijlen het bos in. Daar koos hij het kleinste exemplaar uit maar toen ze de boom tot aan ons huis hadden gesleept bleek ‘dat kleinste exemplaar’ zo groot dat er alsnog heel wat stukken afgezaagd moesten worden voor hij binnen kon. Bert vocht met de takken vol pijnlijke dennennaalden en vloekte binnensmonds dat dit de eerste en laatste keer was en toen de boom éénmaal rechtop stond bleek hij aan één kant vol modder te hangen en leek hij in de verste verte niet op een kerstboom zoals ik die bij vrienden en familie altijd zie staan. In een poging er iets feestelijk van de te maken knipte ik een oud vliegengordijn met witte koordjes in stukken en drapeerde die over de grillige dennentakken.
Gelukkig ligt de lat in de Ardèche niet erg hoog quoi kerstdecoratie en enkele gasten complimenteerden me met mijn originele en artistieke versiering. Anderen vonden het dan weer schandalig dat ik me had laten vangen door het kapitalistisch, religieus en patriarchaals kerstgedachtengoed en dat er daardoor nu een boom stond te sterven in mijn living.
Ik was blij dat ik geen kalkoen voorzien had die avond wat me spaarde van nog meer kritiek. Wat ik dan wel klaarmaakte ontgaat me nu, maar ik herinner me nog dat de buurvrouw met een doos oesters en twee flessen champagne kwam aandraven. Ze had net een covidbonus gekregen die haar redde van de complete armoede en dat wilde ze samen met ons vieren. Ze straalde, wat niet zo vaak gebeurt, en we werden allemaal vrolijk. Van haar zonnigheid, de oesters en de champagne. En niemand die nog zaagde over kapitalistische invloeden.
De kerstboom nam gigantisch veel plaats in waardoor wij te dicht bij de gloeiendhete kachel moesten eten en daar op een gegeven allemaal onpasselijk van werden. Dus ook al vroor het dat het kraakte, we gooiden de deuren open en we dansten rond de kerstboom en de houtkachel tot de kinderen riepen dat ze niet konden slapen van al het lawaai. Dus lang na de avondklok van 18h vertrokken de talrijke gasten die ruimschoots het maximum van 6 gasten overschreden, weer huiswaarts. In de Ardèche zijn immers niet alleen de kerstbomen maar ook de mensen redelijk tegendraads.
Ook dit jaar zal er geen kerstboom sterven in onze living. Maar naar jaarlijkse gewoonte volgen nog wat discussies over de logistiek van de overige tradities:
“Waarom zouden we Sinterklaas nog vieren? We kunnen de kado’s toch ook meenemen naar België?”
“We kunnen maar een beperkt aantal kado’s meenemen omdat we geen plek hebben. De koffer zit vol met de hond en de uitzet van de harige baby en in de dakkoffer moet kleding voor 5 personen. En een Sinterklaasfeest is gewoon veel leuker.”
“Dan vieren we het toch vanavond hier. En combineren we Sinterklaas en Kerstmis samen?”
“Fons heeft examens en komt niet naar huis, we kunnen het toch moeilijk zonder hem vieren?”
“Als niemand kalkoen lekker vindt, waarom dan al die moeite?” “We kunnen ook kip met kroketjes doen?” “Kroketten kennen ze niet in Frankrijk.” “Pommes dauphine dan, dat lijkt er het meeste op?”
Uiteindelijk wordt Sinterklaas dit jaar gevierd op een zaterdagnamiddag wanneer de tieners wakker zijn en Bert iets vroeger stopt met werken. Wij zijn die avond ergens uitgenodigd dus de friteuse blijft onaangeroerd en de jongens krijgen een lasagne uit de diepvries. Ik denk dat ik het meeste plezier beleef aan het hele gebeuren want ook al is het midden op de dag en zijn de jongens halve volwassenen, ik voel nog steeds die spanning als ik de tafel versier met kadootjes en snoep.
Als ik vraag aan de jongens of ze nog een Sinterklaasliedje kennen, laten ze weten dat ik hen die in hun hoofd heb gedrild, zoals Duitse marsmuziek. Ze zingen in koor ‘Sinterklaas kapoentje’ en marcheren rond de tafel. Iets in mij zegt me dat samen met mij, de Sinterklaas- en Kersttraditie in dit gezin zal verdwijnen. Als straf laat ik ze allemaal hun prachtige kersttrui aantrekken en moeten ze samen op de foto. Iets met Sinterklaas en de roe…
Zoals verschenen op: auparleur.be